Наурыз – күн мен түн теңелген жаңа жыл, көктем мерекесі. Ел үй-ішін, қорасын, ауласын тазалап, ағаш егіп, қасиетті әулие Қыдыр атаны қамқоршы, құт- береке, бақыт әкелуші, өмір сыйлаушы, жарылқаушы қарт ретінде күтеді.
Наурыз күні халық өкпе-назын кешіріп, бірін-бірі «Ұлыс құтты болсын!», «Ақ мол болсын», «Төрт түлік ақты болсын!» деп құттықтап, «Наурыз көже» дайындап, дастарханын жаяды. Үлкендер ақ батасын береді.
Наурызға байланысты ырым, әдет-ғұрып:
Бұл айда туған баланың атын Наурызбай, Наурыз, Наурызгүл деп қояды.
Наурыз айында туған төлді төлбасы ретінде бағалап, ерекше күтіп-бағады, ол сатылмайды, ешкімге сыйға берілмейді.
Наурызкөк наурыз айында ұшып келетін көк бояуы басым шағын көктем құсы. Оны алғаш көргендер «Наурызкөгім, келдің бе?» деп шақырады, оны ешкім үркітпей, киелі құс қатарына қосады.
Наурызшешек-«Қызыл кітапқа» енген сирек кездесетін бағалы өсімдік қатарына жатады. Ол түрлі-түсті гүлді, қауашақты әсем өсімдік. Майының дәрілік қасиеті бар. Қазақ елінің таулы аймақтарында оның бірнеше түрі өседі.
Наурыз айында ашық күндері жауған ерекше ою-өрнекті, жұп-жұқа, үлпілдек қиыршық қарды «Наурызша» деп атайды.
Халық ұғымы мен сенімі бойынша айдың алғашқы үш күні ішінде жер-көкті жарып ерекше бір «әз Наурыз» гуіл өтеді. Оны жан-жануарлар ішінде қой мен қойшы ғана сезеді екен. Жер беті мен адам бойына ерекше қасиет пен қуат бітіреді. Бұл күндері тырнақ, шаш алса айтылған асыл қасиеттер қиылып, адам сал ауруға ұшырайды деп ырымдаған. «Әз болмай, мәз болмайды» деген ұғым да осыдан шыққан болар.
Жақсылық жаршысы Наурызымыз үлкен тойға ұласып, еліміз аман, жұртымыз тыныш болсын, ағайын!
