altynsarin
amangeldy
auliekol
denisov
jangeldin
jitiqara
qamysty
qarabalyq1
qarasu
mailin
mendiqara
miras
naurzum
sarykol
tobyl
uzunkol
fedorov
arqalyq
lisakov
rudny
Bizdiń MindetimizOrtalyq tỳralyQostanaı oblysynyń Halyqtyq (Úlgili) ujymdaryQostanai oblysynyń MÚ saittarySuhbatFoto men beine galereiasy«Shabyt qanatynda» jýrnalyQostanaı obl.metsenattar klýbynyń laýreattaryBiz BAQ-taSuraq-jaýap
QOSTANAI OBLYSYNYŃMÁDENIET ÚILERINIŃAQPARATTYQ PORTALY
Qostanaı oblysy ákimdiginiń mádenıet basqarmasynyń
№1 Qazaqstanda
DK nusqasy
«Дәстүр мен ғұрып» арнайы жоба шеңберінде «Дәстүрім-асыл қазынам» айдары. Кәде - қазақ халқының рәсімдік және ғұрыптық жоралғыларының атауы.
23.11.2020
2584
0

Кәденің той кәделері (тойбастар, айттық, мүше сұрау, көрімдік, тәбәрік, жыртыс, сарқыт, т.б.);
құдалық кәделері (қарғыбау, шеге шапан, қалың мал, өлі-тірі, бата аяқ, той малы, ат байлар, тойбастар, құйрық-бауыр, сандық ашар, шәй құяр, құда тартар, табаққа салар, құда аттандырар, т.б.);
күйеу кәделері (есік көру, ентікпе, босаға аттар, шымылдық байлар, балдыз көрімдік, күйеу аттандырар, тағы басқа);                                                                                     
балаға арналған кәделер (ат қою, бесікке салу, тұсаукесер, қырқынан шығару, т.б.);
қаза кәделері (садақа, жыртыс, қабыршы кәдесі, киім беру)  сияқты түрлері көп.                                                                                                                                  
Кәде жасамау – дәстүрді сыйламау, яғни әдет заңын бұзу деген сөз.                               
Әр кәденің өзіне тән ережесі, жасау тәртібі бар.
Солардың бірнешеуін назарларыңызға ұсынамыз.

 

Шеге шапан: Құда болуға баталасқан екі жақ келіскеннен кейін бір біріне сый сияпат ұсынады. Жігіт жағы «қарғыбау» ұсынғаннан кейін қыз әкесі жаушыға «шеге шапан» жабады. Бұл уәде пісті деген сөз. «Жаушы» жіберген жақ жігіт ауылы келе жатқан өз «жаушыларының үстіндегі жаңа яғни «шеге шапанын» көріп, оларды шашу шашып қарсы алады.
 


Түйе мұрындық.
Ұзатылып көшіп бара жатып қыз  жолдағы көрші ауылдың тұсынан өткенде, ол ауылдың әйелдері көш алдынан арқан керіп тосады да, алдыңғы түйенің  бұйдасынанмұрындығынан мықтап ұстап алады, оны жүргізбей «түйе мұрындық» деген атпен кәде сұрайды. Көш бастап келе жатқан жасы үлкен  әйел оған жол өтеп, көйлек беріп құтылады. Оны қазақ кәдесінде «түйе мұрындық» деп атайды.
 

Шарана шайқау. Жаңа түскен жас келінді жігіттің туғандары, туыстары қонаққа шықырады. Көпті көрген беделді бәйбішелер, жеңгелер жас келінге «шілде суына сал» деп күміс теңгемоншақ-маржанжүзіксырға сияқты бұйым береді. Жас келіншек босанғанда, баланы шаранасынан шайқап жуып тазартады. Шарана суды қазақтар «шілде суы» деп атайды. Жеңгелері  берген теңге, сәндік бұйымдарды сол суға салады, оны баланы шомылдырған әйелдер қалап  алады. Осы кәде «шарана шайқау» деп аталады.
 

Сыралғы. Қазақта аң аулаудың өзі үлкен мереке болған. Бірақ оның қанша қызығына түскенімен аңшылар ерекше белгілері байқалған немесе сирек кездесетін аңдарды атпаған. Әсіресе, мола басына жақын жерде жүрген жан-жануарларға тиіспеген. Өйткені «әр аңның киесі бар» деген ұғымды естен шығармаған. Ал, қанжығаларын майлап, аң аулаудан келе жатқан аңшы өзіне «Майлансын» деп айтқан адамға ойланбастан атып алған аңының бірін сыйға тартқан. Аңшының осы сыйын «сыралғы» деп атаған.                                                     
Ал қақпанға түскен аңды алу ұрлыққа жатпаған. Бірақ оны алған адам орнына міндетті түрде бір зат қалдырып кететін болған.
 

 
Pikirler (0)
Jiberỳ
MÁDENIET ÚILERINIŃ JAŃALYQTARY
bólimge ótý >>
29.11.2024
Денисов дом культуры
2024 жылдың 29 қараша күні Денисов ауданының аудандық Мәдениет үйінде ауыл шаруашылығы қызметкері күніне арналған «Туған жерге тағзым» атты мерекелік бағдарламасы өтті.
29.11.2024
Әулиекөл дом культуры
Ауыл шаруашылығы, тамақ және өңдеу өнеркәсібі қызметкерлер күніне
26.11.2024
Қостанай қ. дом культуры
2024 жылдың 26 қарашасында KPI бағдарламасы бойынша жоспарға сәйкес №15 орта мектепте «Мирас» мәдени орталығының ұжымы Абай Құнанбаевтың «Қара сөздері» тақырыбында театрландырылған бағдарлама көрсетті
25.11.2024
Денисов дом культуры
2024 жылдың 5 қараша күні аудандық Мәдениет үйінде Денисов ауданының түкпір-түкпірінен қатысушыларды жинаған "Карусель-2024" балалар шығармашылығының керемет аудандық фестивалі өтті. Балалар өздерінің таланттарын әр түрлі бағытта көрсетті: би қойылымдары мен музыкалық нөмірлер. Жарқын атмосфера, шығармашылық қойылымдар көрермендерге ұмытылмас эмоциялар сыйлады. Аудандық фестиваль ата-аналар мен тәлімгерлердің қолдауымен нығайтылған балалар шабытының нағыз мерекесі болды. Барлық қатысушылар ақшалай көтермелеулерге грамоталармен және акшалай сертификаттар алды.
23.11.2024
Денисов дом культуры
2024 жылдың 22 қараша күні Денисов кәсіптік техникалық колледжінде ауыл шаруашылығы және қайта өңдеу өнеркәсібі қызметкерлері күніне арналған мерекелік бағдарлама өтті. Іс-шараны аудандық мәдениет үйінің шығармашылық ұжымдары оқу орнының оқытушылары мен студенттеріне арнап ұйымдастырды.
20.11.2024
Денисов дом культуры
2024 жылдың 20 қараша күні Денисов аудандық Мәдениет үйінде қазақтың ұлы композиторларының бірі - «Қазақ вальсінің королі» атанған Шәмші Қалдаяқовтың шығармашылығына арналған «Өткен және қазіргі ән» аймақтық фестивалі өтті. Кеш барлық қатысушыларды музыка мен өнер әлеміне апаратын әдемі әуендер мен әндерге толы болды. Фестиваль қатысушылары көрермендерді өздерінің таланттарымен және музыкаға деген құштарлығымен қуантып, көрермендерге ұмытылмас әсер қалдырды. Аймақтық фестивальге Денисов, Қамысты, Б.Майлин аудандары мен Жітіқара қаласынын өнерпаздары қатысты.
20.11.2024
Қостанай қ. дом культуры
Бүгін, 2024 жылдың 20 қарашасында «Мирас» қазақ халық аспаптары этнографиялық ансамблінің әртістері Әуликөл ауданында өткен «Таза Қазақстан» акциясы аясында мәдениет үйлерінің, өнер мектептерінің қызметкерлері, аралас командалары (4+2) арасында волейболдан аудандық ашық турниріне қатысты
19.11.2024
Денисов дом культуры
«Түйемойнақ» театр ұжымы
18.11.2024
Қостанай қ. дом культуры
QOSTANAI TAŃY: Әнім саған, туған ел!
18.11.2024
Қостанай қ. дом культуры
QOSTANAI TAŃY: Өнер ардагеріне құрмет көрсетілді
15.11.2024
Б. Майлин дом культуры
Атақты жерлесіміздің мерейтойына орай
15.11.2024
Б. Майлин дом культуры
Мәңгі жүрегіміз бен жадымызда
15.11.2024
Б. Майлин дом культуры
Бейімбет Майлин 130 жылдығына
14.11.2024
Денисов дом культуры
2024 жылдың 14 қараша күні Денисов аудандық мәдениет үйінде Қазақстан Республикасынының ұлттық валюта күніне арналған «Теңге - ұлттық құндылық» атты мерекелік бағдарламасы өтті.Іс-шара барысында, қаржы саласының қызметкерлерін Денисов ауданы әкімі Катпаев Руслан Жоламанұлы құттықтап, өз атынан грамоталарымен алғыс хаттарын табыс етті,сондайақ қаржы саласының ардагерлерін атап өтті, және жас мамандарды мерекемен шын жүректен құттықтады.
11.11.2024
Денисов дом культуры
Бүгін, 2024 жылдың 11 караша күні аудандық Мәдениет үйінің кіші залында қазақ жазушысы, драматург Бейімбет Майлиннің туғанына 130 жыл толуына орай «Халықтан шыққан тума талант», атты танымдық бағдарламасы өтті.
11.11.2024
Денисов дом культуры
2024 жылдың 10 қараша күні Денисов аудандық Мәдениет үйінің «Бренд Әлем» КВН командасы, құрамында - Есенкелді Сырым, Самат Әли, Жолдыхан Азамат, Амангелді ауданында өткен «Жайдарман» облыстық финалдық лигасына қатысып, жүлделі 1 орынға ие болды. «Жайдарман» финалдық лигасының сайысын ұйымдастырушылар – «Қазақстан КВН одағы» республикалық жастар қоғамының бірлестігі, «Қостанай КВН» облыстық филиалы, «Жайдарлы жастар» облыстық қоғамдық қоры.
11.11.2024
Қостанай ауданы дом культуры
"Өнеріміз сағантҚазақстан"
08.11.2024
Қостанай қ. дом культуры
«Мирас» қалалық мәдениет сарайы» мемлекеттік қазыналық кәсіпорнының ұжымы Қостанай облыстық мәслихатының грамотасымен марапатталды
05.11.2024
Қостанай қ. дом культуры
QOSTANAI TV: «Өнеріміз саған, Қазақстан» // 24.10.2024
05.11.2024
Денисов дом культуры
2024 жылдың 4 караша күні Денисов аудандық мәдениет үйінде XXXVII «Өнеріміз саған, Қазақстан!» облыстық көркемөнерпаздардың халық шығармашылығы байқау-фестивалі
ÓZGE JAŃALYQTAR
MÁDENIET ÚILERINIŃ JAŃALYQTARY
«Түйемойнақ» театр ұжымы
Автор: Денисов дом культуры
19.11.2024
Ary qaraı
QOSTANAI TAŃY: Әнім саған, туған ел!
Автор: Қостанай қ. дом культуры
18.11.2024
Ary qaraı
QOSTANAI TAŃY: Өнер ардагеріне құрмет көрсетілді
Автор: Қостанай қ. дом культуры
18.11.2024
Ary qaraı
Атақты жерлесіміздің мерейтойына орай
Автор: Б. Майлин дом культуры
15.11.2024
Ary qaraı
Мәңгі жүрегіміз бен жадымызда
Автор: Б. Майлин дом культуры
15.11.2024
Ary qaraı
Бейімбет Майлин 130 жылдығына
Автор: Б. Майлин дом культуры
15.11.2024
Ary qaraı
"Өнеріміз сағантҚазақстан"
Автор: Қостанай ауданы дом культуры
11.11.2024
Ary qaraı
Baılanys aqparattary:
Qostanaı oblysy ákimdigi mádenıet basqarmasynyń "Oblystyq qórkemónerpazdardyń halyq shyǵarmashylyǵy men kınobeıneqor ortalyǵy" KMQK
Zańdy mekenjaıy:
110000, Qazaqstan Respýblıkasy, Qostanaı q.,
Lermontov kόshesi, 15
Rekvızıtter:
BSN 990340002744
JSK KZ8594807KZT22031664
«Eỳraziialyq bank» AQ
BSK EURIKZKA
Telefony:
+7 (7142) 562-428
+
Сообщение сайта
+
Заказ обратного звонка
ОТПРАВИТЬ
+
Рұқсат
Kirý