Кешегі өткен жексенбіде тарихы терең, өнері кенен Тобыл топырағында ерекше дүбірлі жиын өтті — Түркістан мен Қостанай облыстары арасында Республикалық командалық айтыс мегажобасының екінші айналымына шыққан қос аймақтың айтыскерлеріне қоса термеші, әнші, күйші, жыршылары өнерлерін ортаға салып, дегдар көрерменнің алдында өнер сайысына түсіп, дәстүрге шөліркеген дүйімнің көзайымына айналды. Басқасын айтпағанда, атшаптырым залды дуға бөлеп, әлсін-әлсін дүркірете соғылған қолшапалақтың өзі көп нәрсені сөзсіз аңғартып тұрды.
Байырғы айтыс өнерінің ескі қатпарын қайта жаңғырта отырып, оның модернизацияланған заманауи үлгісін жасап, сауатты менеджментін даңғылға шығарған Жүрсін Ерман ағаның еңбегі ересен ғой. Тап осы тұста айтыстың қайталанбас менеджерінің ұзақ жыл бойы үйлестіру нәтижесінде «Жүрсіннің жүйріктерін» қалыптастырған жанкештінің еңбегін дәстүршілдікпен жалғастырып, заманауи талап-тілек, өз алдына пісіп-жетіліп тұрған соны қажеттіліктерге орай жаңашылдыққа ұластырып, мега жобаға айналдырған ҚР Парламенті мәжілісінің депутаты, филология ғылымдарының докторы, профессор, Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері Аманжол Әлтайдың новаторлығын атап өту қажет.
Жасыратыны жоқ, біздің жұрт, замана желі қалай ұйтқыса да төл құндылықтарының арасынан осы бекзат өнер түріне — айтысқа деген махаббатын суытқан емес. Әрине, ол ұлттық өнердің басқа түрлерінен айныды деген ұғымды білдірмесе керек. Десе де, біздің дәстүрлі әншілік, күйшілік, жыршылық, термешілік өнеріміздің ат төбеліндей ғана тыңдарманы болмаса, үлкен сахналардан жылыстағаны өз алдына, тіпті иесіз қалып бара жатқандай еді. Иә, бәлкім менің бұл сөзім біреулердің қолайына жақпас, бірақ сөздің шындығы солай. Мен осы жобаның екі-үш жиынына қатысып, осыған көз жеткізе түскенім өз алдына, өзгеше сенім пайда болып, семуге айналған үмітке сәуле түсті.
Қанша жылдан бері дамып, белгілі бір даңғылға шығып, өзін өзгеше қырынан танытқан қазіргі қазақ айтыс өнері ең бастысы: сауатты тыңдарманын қалыптастырып алды. Ал дәстүрлі өнердің бүгінгі мүшкіл жағдайында бұл — мәселенің толық шешімі. Тыңдаушы болмаса, қай өнердің болсын, болашағы жайында бірдеңе деу қиын. Шынын айту керек, әнші, күйші, жыршы, термешілер бас қосқан жиындар көрермен жинауға келгенде көңіл құлазитын. Әрине, мұны аталмыш өнердің бәсінің төмендеп кеткенінен деуге де болмас. Шынын айтқанда, бұл біздің кейбір төл өнер түрлерінен қағынан жеріген құландай болып тұрған дүдамал кезең. Ол үшін тыңдаушыны күстаналаудың да жөні жоқ. Дұрысы: мұның нақты шешім жолын табу керек.
Жұрт айтыс десе ішкен асын жерге қояды, басқаға таппаса да айтыс қарауға алтыннан да қымбат уақыттарының бір бөлігін қиюға бар. Олай болса әнші, күйші, жыршы, термешілер қауымы ендігі жерде, бәлкім белгілі бір уақытқа дейін, кемеліне келіп алғанша, өздерін айтыс ақындарынан бөле-жара қарамаулары тиіс. Міне, болашақты осы тұтастықты сақтағанда ғана, аталмыш ұлттық өнер түрлерінің заманауи тыңдаушының жүрегіне қайта жол табары анық. Қайраткер Аманжол бауыр бір жылдың мұғдарында көшін көрікті ете бастаған ұлттық өнер шеруінің басты ерекшелігі, олжасы һәм жаңашылдығы да осында деп білдік.