culture_altynsarin
culture_amangeldy
culture_auliekol
culture_denisov
culture_jangeldin
culture_jitiqara
culture_qamysty
culture_qarabalyq1
culture_qarasu
culture_mailin
culture_mendiqara
culture_miras
culture_naurzum
culture_sarykol
culture_tobyl
culture_uzynkol
culture_fedorov
culture_arqalyq
culture_lisakov
culture_rudny
Bizdiń MindetimizOrtalyq tỳralyQostanaı oblysynyń Halyqtyq (Úlgili) ujymdaryQostanai oblysynyń MÚ saittarySuhbatFoto men beine galereiasy«Shabyt qanatynda» jýrnalyQostanaı obl.metsenattar klýbynyń laýreattaryBiz BAQ-taSuraq-jaýap
QOSTANAI OBLYSYNYŃMÁDENIET ÚILERINIŃAQPARATTYQ PORTALY
Qostanaı oblysy ákimdiginiń mádenıet basqarmasynyń
№1 Qazaqstanda
Зәмзәгүл СЕЙІТҚЫЗЫ: "Әке тәлімін еш мектеп бере алмайды"
25.04.2021
1689
0
Сатира саңлағы, қабырғалы қаламгер, этнограф, ұлағатты ұстаз Сейіт Кенжеахметовтің шығармашылық әлемінен көп сыр шертуге болады. Рухани мұрасы елге таңсық та емес, жұртының жадында. Сол себепті біз ағамыздың жеке өміріндегі болмыс-бітімі туралы мәлімет алмаққа Зәмзәгүл Сейітқызына аз-кем сұрақ қойдық.

 
 - Сейіт ағайдың шығармашылық тұлғасы көпшілікке аян. Сондықтан біз сізден ол кісінің әкелік келбеті жайында сұрағымыз келеді. Балаларының бойына қандай өнеге-үлгісін, тәрбие-тағылымын сіңіре алды?
- Ел танып, жұрт сыйлаған әкеміз туралы толғанбай айту мүмкін емес. Әкеміздің ұмытылмас ұлағаты, тегеурінді тәлімі, биік парасаты, ұлтына, еліне деген сүйіспеншілігі өзгелерден биік болатын. Әркімнің осылай айтатыны белгілі ғой... Дегенмен, біз өсіп, ержеткен уақытта орысша оқыту, орысша тәрбиелеу кезеңі болғанмен, алты баласының бәрін қазақ мектебіне берді, ұлттық болмысымызды отбасында қалыптастырды. Бала кезімізден «обал болады, ұят болады, жаман боладымен» өстік. «Жеп тоймаған жалап тоймайды» деген аталы сөз бар, салт-дәстүр, ұлттық мәдениетті оқып емес, уызына қанып, өнеге алып өстік, ауылдың алтын тамырынан қиылған жоқпыз. Егер сол уақытта орыс мектебіне бергенде, мүмкін біз әкеміздің шығармаларының бәз біреулер секілді аудармасын ғана оқып отырар ма едік?! Ана тіліміздің сұлулығы мен саздылығын, терең мағынасы мен астарын тануды, әзілдесе білуді, сөз тыңдауды әкемізден үйрендік. Бала кезімде «әкенің барлығы менің әкем сияқты болады» деп ойлайтынмын.
 
Ұлағатты ұстаз дедіңіз, Торғайда кезінде Ыбырай мектеп ашса, әкем Арқалықта жеке мектеп ашты. Ол мектепте «Қазақтың оқытылмаған тарихы», «Қазақтың салт-дәстүрлері», араб, латын тілдерін оқыту пәндерін оқыттық. Әкем, інім және мен сабақ бердік.
 
Әке келбеті естен кетпейтіні анық. Тұла бойы тұнған өнеге болатын: әжемді (анасы Сәлиманы) әз тұтуы, жүріс-тұрысы, сөйлеген сөзі, киім киісі, мейірімі, тазалығы, ұқыптылығы, ешқашан жалған, ғайбат сөз айтпайтыны, бір сөзбен айтқанда, нағыз Әке мен Атаға лайық болмысымен дараланатын. Жазуы көркем, тасқа басқандай болатын. Жат әдеттерден ада, жаман сөз айту, біреуді күстәлаудан аулақ болды. Біз отбасында жанжалдың не екенін білмейтінбіз, інілерім күні бүгінге дейін бір-бірімен ешқашан қатты сөзге келіп көрген емес, әкемнен алған өнегелері деп білемін. Әкемізге мәңгілікке қарыздармыз. Сасқанда сүйеу, талғанда тіреу болатын әкеден қадірлі, құдіретті жан жоқ. Әкеміз тек біздің ғана емес, артында өшпес із қалдырған Ұлттың әкесі дер едім. Әкенің берген тәлімі мен өнегесін еш мектеп бере алмайды. Қиындықты қайыспай көтеруді, қайсар рухты болуды үйреткен әкем еді...
 
- Қанша ағайындысыздар? Сейіт ағайдың қазіргі таңда неше немере-шөбересі бар? Қазіргі таңда Қазақстанның қай өңірлерінде тұрасыздар?
- Біз алты ағайындымыз, менен үлкен тәтем және менен кіші төрт інім бар. Екі қызынан алты жиені, ер балаларынан он үш немере, он үш немереден жеті шөбересі бар. Әкем мен анам – көздерінің тірісінде шөберелерінің алақанынан су ішіп, қызығын көрген жандар.
 
Қазіргі таңда мен және үш інім Нұр-Сұлтан қаласындамыз, менен үлкен апам Арқалық қаласында, бір ер баласы Көкшетаудың Щучинскісінде тұрып жатыр. Еліміздің көркеюіне үлесімізді қосып, әр салада жемісті еңбек етіп келеміз.
 
- Әкенің немесе атаның жолын қуып, шығармашылыққа бой алдырған ұрпағы бар ма?
- Сатира жағынан ешкім жоқ. Әке жолын педагогика тұрғынан жалғастырып келе жатқан ер баласы бар. Менің республика көлемінде таратуға рұқсат берілген ұлттық тәрбиеге байланысты 1-11-сынып оқушыларына арналған «Жеті қазына» авторлық бағдарламам бар, атауын әкемнің кітабының атымен айдарладым. Осы Қостанай қаласында пайдаланып жүрген мектептер болуы тиіс. Әкеміздің еңбегінің негізінде құрылған тәрбие бағдарламасы.
 
Әкеміз екеуміз рухани, шығармашылық жағынан өте жақын болдық. Барлық этнографиялық еңбектерін орыс тіліне аудардым. «Қазақ халқының салт-дәстүрлері» кітабы алғаш рет үш тілде жарық көргенде әкемнің үйге алып келіп: «Білесің бе, Зәңгәлә (мені еркелетіп осылай атайтын), әкелі-балалы жазған кітап бірер ғана. Мына кітап екеуміздің еңбегіміз!» - дегенде даусында марқаю, ризашылық, еркелету, мәртебемді көтеру, қуаныш табы болды. Мен сол жолы қатты толқыған едім. Әрине, басқа да ірі тұлғалардың аударламаларын жасадым, бірақ әкенің ойынан шығу, сенімін ақтау, біріге отырып шығармашылықпен айналысу мен үшін өмірімнің ерекше мезеті екен. Әкемнен кейін «Ы.Алтынсарин» төсбелгісінің иегері атандым, әкемнің үлгісі деп білемін.
 
 - Таяу күндері Тобыл қаласында "Мірдің оғы" республикалық фестивалі елдің әр түкпірінен әзіл-сықақ театрларын жинағалы отыр. Есте қаларлық кеш өтеді деген үміттеміз. Жалпы, сұрағымыз келгені, ең алғашқы фестиваль қалай өтіп еді?
- Иә, "Мірдің оғы" республикалық фестивалі өткелі отыр. Ең алғашқы фестиваль осыдан екі жыл бұрын әкеміз ұзақ жылдар бойы тұрып, қызмет еткен Арқалық қаласында өтті. Оны Қостанай облыстық Мәдениет басқармасының басшысы Ерлан Болатұлы Қалмақов ұйымдастырды, қазылар алқасының төрағасы белгілі сатирик, әкемнің көзкөрген ізбасары, бірдің бірегейі Көпен аға Әмірбек болды. Жергілікті халық көрермен ретінде өте көп жиналды, театрлар да жақсы дайындықпен келген екен. Ақтөбенің «Екі езу» театры езу жидырмай, облысымыздың аудандарынан келген театрлар да олардан қалыспай, сахна төрінде әкеміздің шығармаларын орындауда шеберліктерін көрсете алды, өзара іс-тәжірибе алмасты, танысты, байланыс орнатты. Екі күнге ұласқан фестивальдің бір мақсаты әкемізді еске алу болса, екінші жағынан кенже қалып бара жатқан сатира жанрын жандандыру көзделді.
 
Қостанай облысы әкімдігіне, Мәдениет басқармасына, оның қызметкерлеріне шексіз ризашылығымызды білдіреміз.
 
 - Әкеңіздің рухани мұрасын, шығармашылық еңбектерін насихаттау мақсатында басқа қандай елеулі шаралар жасалды, сондай-ақ осы бағытта қандай жоспарлар бар?
- Ауыз толтырып айтатын шаралардың бірі – Қостанай және Арқалық қалаларында әкеміз тұрған үйлер қабырғасына ескерткіш тақталар орнатылғаны. Әкемнің Қостанай қаласында тұрған үйінде тақта орнатуды журналист, жазушы ағамыз Оразалы Жақсанов көтеріп, жүзеге асырған еді. Қазір ол кісі біз қоныс еткен сол пәтерде тұрып жатыр. Ал болашақта аталған "Мірдің оғы" фестивалі Қазақстанның "Юрмаласына" айналса деген арманымыз бар. Оны Көпен аға да қуана қолдап, атсалысуға дайын отыр.
 
Pikirler (0)
Jiberỳ
MÁDENIET ÚILERINIŃ JAŃALYQTARY
bólimge ótý >>
29.03.2024
Б. Майлин дом культуры
Аудандық мәдениет үйінде Халықаралық театр күніне орай дөңгелек үстел өткізілді.
26.03.2024
Денисов дом культуры
2024 жылдың 24 наурыз күні "Автомобилист" спорт кешенінде жаттықтырушылар Б. К. Дибиров пен Б. Г. Игисеновты еске алуға арналған еркін күрестен турнир өтті.
26.03.2024
Денисов дом культуры
2024 жылдың 23 наурыз күні аудандық Мәдениет үйінің қызметкерлері сенбілікке шықты
25.03.2024
Қостанай қ. дом культуры
22.03.2024 ж. «Мирас» мәдение сарайының әртістері мен балалар шығармашылық ұжымдарының концерттік бағдарламасы
24.03.2024
Денисов дом культуры
2024 жылдың 21 наурыз күні Денисов ауылының орталық алаңында «Батыр жылы» атағы үшін 4,5,6 тур «БАТЫР ШОУ» байқауы өтті
24.03.2024
Денисов дом культуры
2024 жылдың 20 наурыз күні аудандық мәдениет Үйінің көрермендер залында "БАТЫР ШОУ" байқауы 1,2,3 тур өтті
23.03.2024
Қостанай қ. дом культуры
22.03.2024 ж. «Золотой фазан» демалыс орталығында «Мирас» мәдениет сарайының әртістерірының концерттік бағдарламасы
22.03.2024
Қостанай қ. дом культуры
Бүгін, 22 наурыз күні облыс әкімдігінің алаңында Наурыз мейрамына орай "Қош келдің, Әз Наурыз"атты театрландырылған бағдарлама өткізілді
22.03.2024
Б. Майлин дом культуры
Бейімбет Майлин аудан орталығында көктем мен жаңару мерекесі - Наурыз мейрамы аталып өтті.
22.03.2024
Әулиекөл дом культуры
Ұлыстың Ұлы күні Наурыз мейрамы
21.03.2024
Қостанай қ. дом культуры
Бүгін, 21 наурыз күні, «Мирас» ҚМС 1 филиалының қызметкерлері мен халық шығармашылық ұжымдары «Аэропорт» ША «Керуен» алабында бірлесіп «Наурыз –достық» мерекесі» атты мерекерік концерттік бағдарлама өткізді. Концерттік бағдармаға «Наз» және «Кружева» вокалдық тобы қатысты, жеке әншілер және «Арулар» би тобы қатысты.
21.03.2024
Денисов дом культуры
2024 жылдың 21 наурыз күні Денисов ауылының орталық алаңында «Наурыз тойы мереке, салт-дәстүрім береке» атты мерекелік концерттік бағдарлама өткізілді
20.03.2024
Қостанай қ. дом культуры
Бүгін, 20 наурыз күні Kostanay plaza" СОО-да "Мирас" ҚМС және медицина қызметкерлері мен бірге Наурыз мейрамына орай мерекелік іс- шара өткізілді
20.03.2024
Әулиекөл дом культуры
Біздің ауыл тұрғындары атты музыкалық қойылым өтті
20.03.2024
Қостанай қ. дом культуры
19 наурыз. «Kostanay plaza» СОО-да "Наурыз көктем – Қостанай» атты концерттік бағдарламасын "Мирас" ҚМС қызметкерлері "Big band" эстрадалық – джаз оркестрінің және "Мирас" қалалық мәдениет сарайының "Мирас" фольклорлық - этнографиялық ансамблі солистерінің қатысуымен өткізді.
19.03.2024
Б. Майлин дом культуры
Наурыз мейрамына саяхат
19.03.2024
Қостанай қ. дом культуры
19 наурыз күні «MART» СОО-да "Қош келдіңіз, төрлет, Наурыз" атты концерттік бағдарламасы өткізілді
18.03.2024
Б. Майлин дом культуры
Тағы да Жеңіс! Тағы да "Diamonds"!
18.03.2024
Денисов дом культуры
2024 жылдың 16 наурыз күні Некрасовка ауылының тұрғындары үшін «Наурызама» мерекесі аясында "Мәдениет және ұлттық салт – дәстүр күні» атты мерекелік бағдарлама өтті
18.03.2024
Денисов дом культуры
18.03.2024 Работники культуры Денисовского района поздравили казахстанцев с Днем национальной одежды в рамках празднования Наурызнама
ÓZGE JAŃALYQTAR
MÁDENIET ÚILERINIŃ JAŃALYQTARY
Ұлыстың Ұлы күні Наурыз мейрамы
Автор: Әулиекөл дом культуры
22.03.2024
Ary qaraı
Наурыз мейрамына саяхат
Автор: Б. Майлин дом культуры
19.03.2024
Ary qaraı
Тағы да Жеңіс! Тағы да "Diamonds"!
Автор: Б. Майлин дом культуры
18.03.2024
Ary qaraı
Baılanys aqparattary:
Qostanaı oblysy ákimdigi mádenıet basqarmasynyń "Oblystyq qórkemónerpazdardyń halyq shyǵarmashylyǵy men kınobeıneqor ortalyǵy" KMQK
Zańdy mekenjaıy:
110000, Qazaqstan Respýblıkasy, Qostanaı q.,
Lermontov kόshesi, 15
Rekvızıtter:
BSN 990340002744
JSK KZ8594807KZT22031664
«Eỳraziialyq bank» AQ
BSK EURIKZKA
Telefony:
+7 (7142) 562-428
+
Сообщение сайта
+
Заказ обратного звонка
ОТПРАВИТЬ
+
Рұқсат
Kirý