#Qazaqstan30
Дәнді өлкеде Тәуелсіздіктің 30 жылдығы мен Ы.Алтынсариннің 180 жылдығына орай ұйымдастырылған "Тәуелсіздік, елімнің тұмарысың!" атты республикалық ақындар айтысы мәреге жетті.
Тобыл төсін дүбірге бөлеген дүлдүлдер додасы 29-30 қазан күндері өтті. Қостанай облысы әкімдігінің Мәдениет басқармасы ұйымдастырған айтыс аламанына 14 ақын қатысты. Атап айтқанда, Тобыл-Торғай өңірінен Салтанат Өтелбаева, Тоба Өтепбаев, Батырлан Сағынтаев, Айбар Рағатов секілді жыр жүйріктері сынға түссе, елдің әр түкпірінен Рүстем Қайыртайұлы (Алматы қаласы), Аспанбек Шұғатаев (Павлодар қаласы), Жансая Мусина (Орал қаласы), Мейірбек Сұлтанхан (Қызылорда қаласы), Жарқын Жұпархан (Петропавл қаласы), Нұрмат Мансұров (Алматы қаласы), Тілеген Әділов (Алматы қаласы), Қалижан Білдәшев (Қызылорда қаласы), Нұрлан Есенқұлов (Алматы қаласы), Шұғайып Сезімхан (Алматы қаласы) сынды аузымен құс тістеген дарынды ақындар қатысып, көмбе басынан бірінші көріну үшін барын салды. Өлең-сөз шеберлері көрермен тосқан келелі сөз, кестелі ой айта алды. Тәуелсіздік құндылығын жыр қылып, ұлы ұстаз Ыбырайдың тұлғасын өлеңмен әспеттеп, рухани мұрасын тереңнен толғады.
Ашылу рәсімінде Қостанай облысы әкімінің орынбасары Арман Әбенов аймақ басшысының құттықтау лебізін жеткізді. Одан соң айтыс тізгінін қолына алған Қазақстанның Еңбек сіңірген қайраткері Жүрсін Ерман күндіз барлық ақынмен бірге Ы.Алтынсарин кесенесіне барып зиярат етіп, орталықтағы ескерткішіне тағзым гүлін қойғанын айтты. Астықты өлкеде араға екі жыл салып өткізілып отырған айтыстың ұйымдастырушыларына ризашылығын білдірді.
Сонымен, айтыстың алғашқы күнінде барлық жеті жұп өнер көрсетті. Сахна төріне алғашқы болып оралдық от ауызды ақын Жансая Мусина мен Қызылорданың қырғи тілді шайыры Қалижан Білдәшев шақырылды. «Бір уыс дәніне қаншама елдің қолын жайдырған» астықты өлкені мадақтаудан бастаған ақындар құрдастық әзіл-қалжыңмен көрермен ықыласына ие болды. Қостанайлық Салтанат Өтелбаева мен Алматының арқалы ақыны Нұрлан Есенқұловтың сайысы да деңгейлі болды. Нұрланның Ыбырай туралы айта келіп, «Даланың қоңырауы соғылмаса, Шіркеудің қоңырауын қағар ма едік» деген секілді ойлары көпшіліктің көңілінде ұзақ уақыт жатталары сөзсіз. Айтыстың ең жас қатысушысы, жерлесіміз Айбар Рағат тәжрибелі ағасы Нұрмат Мансұровқа айбарын көрсете алды. «Дарын» сыйлығының лауреаты, мойындалған Сыр сүлейі Мейірбек Сұлтанхан мен арқалықтық азулы ақын Батырлан Сағынтаевтың жыр-жарысы да ерекше тартымды өтті. Қостанайда үшінші рет өтіп отырған айтыстың үшеуінде де өнер көрсеткен Мейірбек осы жолы да көрерменнің мейірін қандырарлық айтыс жасады. «Менде де бір тұлпардың тағдыры бар, Даланың кеңдігінен байқалмайтын» деп өрелі өлең құраған Батырлан да айлалы қарсыласына дес бермей, ұпай жағынан тең түсті. «Алтын домбыра» иесі Аспанбек Шұғатаев, ой түбінен сөз маржанын сүзген Рүстем Қайыртайұлы, тегеурінді талант Тоба Өтепбаев, айтыс сахнасының сәніне айналып үлгерген алматылық Тілеген Әділовтер де әділ қазылардан лайықты бағаларын алды. Кешкі сағат 16.00-де басталған дода түнге ұласты. Алғашқы күннің іріктеуінен алты ақын өтіп, финалда айтысу мүмкіндігін иеленді. Олар – Салтанат Өтелбаева, Нұрмат Мансұров, Шұғайып Сезімхан, Мейірбек Сұлтанхан, Батырлан Сағынтаев, Рүстем Қайыртайұлы.
Сұрыптаудан өткен сүлейлер 30 қазанда таңғы сағат 10.00-ден бастап ақтық сында бақ сынасты. Шабысы ширай түскен шын жүйріктер өрелі де өрнекті айтыс жасай алды. Әуелі Батырлан мен Рүстем сөз қағыстырды. Кейін Салтанат пен Нұрматтың жолы түйісті. Аламанды Шұғайып пен Мейірбек түйіндеп берді. Бас жүлдені сарапқа салған айтыскерлер финалға лайық қауқар көрсетті.
Айтыс тізгінін ұстаған Жүрсін Ерман айтқандай, ақындардың «обал-сауабын мойындарына алған» қазылар алқасы осы үш жұптың өнерлеріне сай шешім шығарды. Сонымен, 3-орынға Салтанат Өтелбаева мен Нұрмат Мансұров (500 мың теңгеден) ие болды. 2-орын Батырлан Сағынтаев пен Мейірбек Сұлтанханға (1 млн теңгеден) бұйырды. 1-орынды Рүстем Қайыртайұлы (2 млн теңге) жеңіп алды. Ал айтыстың бас жүлдесін Шұғайып Сезімхан еншіледі. Жеңімпазға жергілікті зауытта құрастырылған Chevrolet Nexia көлігін тақымға басты. Темір тұлпар кілтін Қостанай облысы әкімнің орынбасары Арман Тарғынов табыс етті.
Қалған ақындар да жүлдесіз қалған жоқ, оларға Тобыл өңірінің Тәтіқара жырау, Ы.Алтынсарин, М.Дулатов, М.Сералин, Е.Өмірзақов секілді даңқты перзенттері атындағы облыс әкімдігінің арнаулы сыйлықтары берілді (200 мың теңгеден). Сондай-ақ, елордадағы Ы.Алтынсарин атындағы білім академиясының атынан келген тарих ғылымдарының докторы Мақсат Алпысбес тамаша өнер көрсеткен қызылордалық ақын Қалижан Білдәшевке 300 мың теңге көлемінде арнайы сыйлық табыстады.
Айта кетейік, ақындарға Әсия Беркенова, Серікбай Оспан, Ақылбек Шаяхмет, Алмас Алматов, Бауыржан Халиолла сынды танымал тұлғалар қазылық жасады.
Айтысты «Қазақстан» ұлттық арнасы бастан-аяқ бейнетаспаға түсірді. Жуық арада бүлік қазақстандық ақындар аламанын теледидардан тамашалай алмақ.
