Құттықтаймыз! Байқау хореографиялық көркемөнерпаздар шығармашылығын қолдау және дамыту, Қазақстан халқының мәдени мұрасын сақтау және дамыту, үздік шығармашылық хореографиялық ұжымдарды анықтау мақсатында өткізілді. «Қызғалдақтар биі» онлайн аймақтық хореографиялық байқауының әділқазылар алқасы Қостанай педагогикалық колледжінің хореографиялық бөлімінің меңгерушісі, облыстық меценаттар клубының «Қазына» сыйлығының лауреаты С.М. Доспанова, Қостанай педагогикалық колледжінің хореография кафедрасының оқытушысы, «Костанайские зори» би ансамблінің солисі, «Шабыт» номинациясы бойынша Меценаттар клубы сыйлығының лауреаты Қ.С. Жаркенов және «Дарынды балаларға, талантты педагог» республикалық педагогикалық байқауының 1 дәрежелі лауреаты, Қостанай облысы жастарының Алтын кітабының лауреаты, хореография кафедрасының оқытушысы, «Magic jump» би ұжымының жетекшісі А.Ж.Дукенованың бағалауымен: І-орын «Ақбота» халық би ансамблі, жетекшісі Айгерім Балғынбаева, Арқалық қаласы, ІІ-орын «Ерке наз» би ансамблі, жетекшісі Жанат Алимбаева, Жангелдин ауданы, арнайы сыйлық- «Қызғалдақтай ерке қыз» биі, орындаған Мөлдір Ғабдыбекова, жетекшісі Данагүл Молдашева, Амангелді ауданына берілді.

«Қымызмұрындық» дәстүрі. Қымызмұрындық – қазақ халқының атадан балаға мұра болып келе жатқан игі дәстүрінің бірі. Ертеде жер аяғы кеңіп, бие құлындап, желіге байланған тұста көптен көріспеген ағайын-туған сағынып, бірін-бірі осы «Қымызмұрындыққа» шақырысып, мәре-сәре болған. Бұл мерекеде өнерпаздар ән мен жырдан шашу шашып қана қоймай, қыздар билеп, жігіттер білек күшін сынасып, кір тасын көтеріп, арқан тартысып, қазақ күресінен, тоғыз құмалақ, асық ойындары секілді қазақ ұлттық ойындарынан жарыс өткізген. Еңкейген кәріден еңбектеген балаға дейін әр ауылдан жеткізілген сары қымыздың дәмін татып, бағасын берген. Дастарқанға қазақтың ұлттық тағамдары қойылған. Қымыз дайындау шеберлігіне, сүттің сапасына, уақыт мезгіліне қарай бірнеше түрге бөлінеді. Осыған орай оның аталуы да алуан түрлі. Уыз қымыз – биені алғаш байлағанда ашытылатын қымыз. Мұны "бие бау" деп те атайды. Бал қымыз – әбден пісілген және бойына жылқының майы сіңген бапты, жұмсақ қымыз. Мұндайда қымыздың түрі әдеттегі қымыздан гөрі сары әрі қою болады. Бесті қымыз – төрт түн ашып, ашуы мейлінше жеткен қымыз. Дөнен қымыз – үш түнегеннен кейін қотарылатын, мейлінше ашуы жеткен қымыз. Жуас қымыз – үстіне саумал құйып жұмсартылған қымыз. Қымыз аса ашып кеткенше ішуге қолайлы болуы үшін осылай істейді. Құнан қымыз – бірінші рет құлындаған биенің сүтінен ашытылатын қымыз. Қулық биенің сүті жылда сауылып жүрген үлкен биелердің сүтіне қарағанда әлдеқайда қуатты. Оны әдетте «ту қымыз» деп те атайды. Қысырдың қымызы – бие ағытылғаннан кейін, жем-шөбі дайын адамдар қысыр биелерді іріктеп алып қалып, қыстай қолда ұстап сауады. Сондықтан да бұл қымызды «қысырдың қымызы» деп атайды. Сары қымыз – дертке шипа, денеге күш. Шөп пісіп, биенің сүті қойылған кезде ашытылатын қымыз. Жаздыкүнгі қымызға қарағанда қою әрі өңі сары болады. Сірге жаяр қымыз – бие ағытылар кездегі ең соңғы қымыз. Бие алғаш байланып, уыз қымыз ішерде бір той болса, бие ағытылып, сірге жияр қымызды ішерде тағы бір той болады. Түнеме қымыз – ескі қымыздың үстіне саумал құйылып, келесі күні қотарылатын қымыз.

Автор: Жангелдин дом культуры

26.05.2021

Ary qaraı