Тоқаның «Сарыжайлау» күйінің тарихы жөнінде әртүрлі аңыз бар. Күй тарихы жайлы Т.Ақселеу: Қырғыз манабы Шәбденнің асымен байланысты айтылатын әңгіме. Алатаудың қазақ-қырғыз болып тең жайлаған апайтөс алқымында Шәбденнің әйдіңгер асы беріліп, оған қазақтың жеті уезінен игі жақсылар шақырылады.
Арқаның Ақтау дуанынан Сайдалы Сары Тоқа бастаған бір топ адам келеді. Тоқа құр қол келмейді. Шәбденнің асының жөн-жоралғысы деп елу меңсіз қара жылқы айдап келеді. Бұған қоса әнші-күйшісін, сұңғыла шежіресін, жауырыны жер иіскемес балуанын, үкілеген бәйге атын, қысқасы, тамақсау мешкейіне дейін жанына ертеді.
Содан Алатауды теңселткендей айтулы ас береді. Аста Тоқаның Тайқасқа деген аты аламан бәйгеден бірінші келіп, Бақа деген балуаны белдескенін жығып, өзі қырғыз-қазақ домбырашыларын аузына қаратып, үш бірдей жеңіске ие болады.
Сол жеңістердің жүлдесі ретінде мың сом ақша, үкілеп кілем жабылған жеті арғымақ, жеті тай-тұяқ алтын Тоқаның алдына тартылады. Сонда Тоқа: «Бұл дүние мені пейішке енгізер деймісің, салдым ошаққа, жеті уезд елінің басы бүйтіп күнде қосыла бермес, қылдай етіп бөліп беріңдер! – деген екен.
Содан, Шәбденнің асы тарқап, абыройы аспандаған Тоқа серіктерімен елге қайтып келе жатқанда: «О, шіркін, біздің Арқа елі осы кезде бой жазып, жайлауға шашырап қонып жатыр-ау!» – деп туған жеріне деген сағыныш сазындай бір күйді ат үстінде шертеді. Тоқаның әйгілі «Сарыжайлауы» осылай шығып еді дейді, ел ішіндегі әңгіменің бір парасы. Бұл дерек бойынша «Сарыжайлау» күйінің алғашқы тыңдаушылары Жетісу жұрты болған. «Сарыжайлау» сұлу сазды, мөлдір әуенге құрылған көркем күй.
Dala_FestKPIАйтысАуыл_тынысыАхмет_Байтұрсынұлы_–_150_жылДеген_екенДомбыра күніЕлге_сәлемЖеңімпаздарЖыр_маржанКездесулер_мен_презентацияларКонцертМарапаттауМәдени_мұраСаясатСағындырған_әуендерТарих_жебесіТеатр_әлеміндеТобыл-Торғай_әуендеріШығармашылық_кешҚазақтың_дәстүрлі_1000_күйіҚұттықтаймыз!Ән_–_көңілдің_ажары
